Konosament

Na początek przyjrzyjmy się jednemu  z najważniejszych dokumentów dotyczących frachtu morskiego. Być może spotkałeś się już z terminem “konosament” (ang. Bill of Lading, w skrócie: B/L) lub jego odpowiednikiem – morskim listem przewozowym? W tym poście przedstawiamy wszystko, co musisz wiedzieć o konosamentach i morskich listach przewozowych, jak się między sobą różnią i który będzie korzystniejszy dla Ciebie.

Konosament – podstawowe informacje

Konosament lub w skrócie B/L jest dokumentem wielofunkcyjnym w handlu międzynarodowym i dotyczy w szczególności ładunków przewożonych drogą morską.

Większość krajowych przepisów dotyczących transportu morskiego opiera się na konwencjach międzynarodowych, które regulują konosamenty: Zasady Haskie (1924), reguły Reguły Hasko – Visbijskie (1968), a wreszcie Reguły Hamburskie (1978). Konwencje te zostały oczywiście stworzone, aby służyć jako zbiór jednolitych zasad wydawania konosamentu, a także innych dokumentów przewozowych, a także dla praw i obowiązków zaangażowanych stron, gdy biorą udział w transakcji i są objęte umową.

Konosament – funkcje

Krótko mówiąc, konosament ma trzy podstawowe funkcje:

1. Potwierdzenie przyjęcia ładunku
2. Potwierdzenie tytułu własności
3. Dowodu zawarcia umowy przewozu

Potwierdzenie przyjęcia ładunku

Konosament najpierw działa jako paragon pomiędzy spedytorem a przewoźnikiem. Następnie, gdy ładunek zostanie przekazany stronie trzeciej (Tobie), staje się umową między przewoźnikiem a stroną trzecią. Umowa polega na tym, że przewoźnik musi oddać ładunek w zamian za wydanie oryginału konosamentu przez prawowitego właściciela.

Potwierdzenie tytułu własności

Konosamenty są często określane jako „negocjowalne”, jednak bardziej słusznie można je określić jako „zbywalne”, co oznacza, że tytuł własności (własność) towarów może zostać przeniesiony z jednej strony na drugą aż do momentu dostawy towaru. Osoba, która otrzymała konosament i zgodnie z prawem okaże konosament w miejscu przeznaczenia, ma prawo odebrać przesyłkę.

Przenosząc konosament na osobę trzecią, prawowity posiadacz musi to potwierdzić. Potwierdzenie odbywa się poprzez opisanie na B/L osoby, na którą ma zostać przeniesiony tytuł własności towaru i podpisanie dokumentu przez prawowitego posiadacza.

Dowodu zawarcia umowy przewozu

Jak stwierdzono, konosamenty działają jako dowód „umowy przewozu”, czyli umowy między przewoźnikiem a klientem, pozwalającej przewoźnikowi przewozić ładunek klienta. Umowa określa warunki i obowiązki zarówno spedytora, jak i przewoźnika w związku z przewozem określonego ładunku.

Ze wszystkich powyższych względów i dla własnego dobra zaleca się, aby wszystkie umowy były zawsze zapisywane na piśmie, aby wyeliminować różnice zdań dotyczące odpowiedzialności i własności ładunku w danym czasie i miejscu.

Co reguluje konosament?

Zasadniczo przewoźnik ma trzy podstawowe obowiązki w ramach konosamentu:

1. Zapewnienie prawidłowego opisu ładunku
2. Wydanie ładunku osobie uprawnionej we właściwej lokalizacji
3. Dbanie o ładunek, gdy jest on w jego posiadaniu

Prawidłowy opis ładunku

Konosament jest podstawowym dokumentem w większości transakcji międzynarodowych, a każda strona trzecia, która chce dokonać zakupu towaru, domaga się zgodności towaru z opisem w dokumencie. Dlatego ważne jest, aby przewoźnik informował o wszelkich błędach i nieścisłościach towaru wydanego przez nadawcę w stosunku do opisu w konosamencie. Jeżeli przewoźnik tego nie uczyni, ponosi on odpowiedzialność w imieniu spedytora w stosunku do „kupującego w dobrej wierze” (nabywcy, który dokonuje zakupu w dobrej wierze)

Przykład:
Kupiłeś 1500 koszulek od dostawcy z Chin. Spedytor dostarczy T-shirty do twojego przewoźnika i stwierdzi, że pudełka zawierają 1500 koszulek – ale – w rzeczywistości nadawca dostarczył tylko 1000 koszulek.

Nieświadomie przewoźnik określa szczegóły ładunku w konosamencie, w tym ilość (1 500 koszulek), i przedstawia konosament nadawcy w zamian za towary. To, co powinien był zrobić, to sprawdzić ładunek, aby zapewnić poprawny opis ładunku.

Gdy zapłacisz dostawcy pełną kwotę za 1500 koszulek T-shirt, on przekaże Ci konosament.

Po przybyciu towarów do miejsca przeznaczenia należy przekazać konosament przewoźnikowi jako potwierdzenie przekazania tytułu własności. Teraz jednak zdajesz sobie sprawę, że przesyłka składa się tylko z 1000 koszulek, co oznacza, że ​​brakuje ci 500 koszulek zgodnie z tym, co opisano w konosamencie.

W takim przypadku przewoźnik jest teraz zobowiązany zrekompensować brakujące 500 koszulek, ponieważ nie sprawdzał ładunku przed wydaniem konosamentu. Jednakże przewoźnik ma również prawo wystąpić z roszczeniem (odwołaniem) do nadawcy, aby odzyskać swoje pieniądze – jeżeli udowodni, że nadawca faktycznie dostarczył tylko 1000 koszulek.

W praktyce przewoźnicy obecnie często umieszczają „powiedziane, że zawierają” na konosamencie, aby uniknąć tego problemu. W ten sposób nie muszą ponosić odpowiedzialności za ilość ani jakość ładunku po otrzymaniu przesyłki, chyba że utrata lub uszkodzenie nastąpiło, gdy towar znajdował się w posiadaniu przewoźnika.

Wydanie ładunku osobie uprawnionej we właściwej lokalizacji

Osoba, która przedstawi oryginalny konosament we wcześniej ustalonym miejscu docelowym, ma natychmiastowe prawo do przyjęcia dostawy ładunku (chyba, że ​​cokolwiek sugeruje działanie w złej wierze). Co za tym idzie, przewoźnik, który otrzyma konosament, jest zwolniony od wszelkiej odpowiedzialności, gdy dostarczy ładunek, nawet gdyby się okazało się, że posiadacz konosamentu w rzeczywistości nie jest właściwym odbiorcą.

Z drugiej strony, jeżeli przewoźnik wyda ładunek bez otrzymania konosamentu, ponosi on odpowiedzialność wobec prawowitego właściciela ładunku. Jeżeli przewoźnik wyda ładunek bez otrzymania potwierdzonego B/L, może on być narażony na poniesienie nieograniczonej odpowiedzialności, w tym szkody następcze.

Ponadto, odpowiedzialność przewoźnika za wydanie ładunków na rzecz uprawnionego również domyślnie zapewnia nadawcy (sprzedającemu), że jego ładunek nie zostanie dostarczony do czasu, gdy płatność jest zabezpieczona. Zapewnia także odbiorcę (kupującego), że płaci za dostawę odpowiedniego towaru.

Dbanie o ładunek, gdy jest on w posiadaniu przewoźnika

Odpowiedzialność za ładunek reguluje zarówno prawo, jak i zdrowy rozsądek. Obowiązek ten wiąże się również z odpowiedzialnością przewoźnika w zakresie zapewnienia właściwego opisu ładunku.

Co zawiera konosament?

Zazwyczaj konosament jest wydawany w trzech oryginalnych egzemplarzach i musi określać:

1. Szczegóły dotyczące nadawcy, strony pośredniczącej (w większości przypadków spedytora) i odbiorcy
2. Port załadunku i/lub miejsce odbioru (jeżeli ładunek jest przekazywany od nadawcy do przewoźnika)
3. Port wyładunku
4. Miejsce docelowe i miejsce dostawy
5. Nazwa statku i numer rejsu
6. Znaki i numery wymienione w przesyłkach lub numerze kontenera
7. Opis ładunku
8. Ilość, w tym waga i wymiary
9. Dane dotyczące frachtu (jeżeli mają być uwzględnione w B/L)
10. Podpis przewoźnika

Przykład konosamentu w praktyce

Twoja firma w Polsce chce kupić towary od dostawcy z Chin. Dostawca dostarcza towar do wybranego przez Ciebie przewoźnika (firmy spedycyjnej), a w zamian otrzyma konosament jako dowód przyjęcia ładunku. Towar zostaje załadowany na pokład statku i jest w drodze do ciebie.

Kiedy dostawca otrzyma pełną należność za towary, przekaże Tobie konosament.

Jeśli chcesz, teraz zyskujesz prawo odsprzedania swoich towarów każdemu, komu chcesz, podczas transportu, poprzez przekazanie B/L nowemu właścicielowi.

Kiedy towary docierają do miejsca przeznaczenia, ty (lub nowy właściciel) musisz przedstawić konosament ponownie przewoźnikowi, aby udokumentować tytuł własności i odebrać towar.

Wydanie dyspozycji Telex Release

Wydanie teleksu (czasem w umowach określane terminem “Telex release”) jest potwierdzeniem wystawionym przez przewoźnika w porcie początkowym do portu docelowego. Pozwala on na wydanie ładunku bez przedłożenia wydrukowanej wersji oryginalnego konosamentu. Zwykle robił się to przy użyciu teleksu, stąd nazwa. Obecnie odbywa się to zwykle za pośrednictwem poczty elektronicznej. Czasami można również spotkać się z po prostu z zaktualizowanym potwierdzeniem w wewnętrznym systemie wysyłkowym.

Naturalnie, użycie teleksu jest szybsze i mniej skomplikowane niż żądanie wysłania B/L przez przewoźnika odbiorcy, a następnie odesłane do agenta w miejscu dostawy, co może w niektórych przypadkach opóźnić dostawę twojego ładunku.

Typową sytuacją, w której możesz skorzystać z Telex release jest:

1. Zgodziłeś się ze swoim dostawcą, że zapłacisz za towar dopiero po jego wysłaniu (B/L jest paragonem), oraz
2. Dostawca chce zachować prawo własności do towaru do momentu otrzymania przez niego zapłaty, oraz
3. Nie zamierzasz sprzedawać towarów osobie trzeciej, w momencie gdy jest on jeszcze w tranzycie (tzn. Wiesz, że będziesz osobiście przyjmować dostawę towarów).

W takim przypadku zalecamy poinformowanie dostawcy o potrzebie Telex release od przewoźnika, ponieważ przeniesie on własność ładunku na ciebie (odbiorcę). Będziesz mógł odebrać dostawę towarów, nie mając oryginalnego konosamentu. W ten sposób zaoszczędzisz zarówno problemów, jak i kosztów związanych z wysłaniem Ci oryginalnego B/L.

W praktyce nadawca odda oryginalny konosament przewoźnikowi w porcie załadunku i poinstruuje spedytora o konieczności wydania teleksu. Następnie agent spedytora w porcie załadunku poinformuje agenta na porcie rozładunku, że oryginalny B/L został odebrany, a ładunek objęty nim może zostać wydany wyznaczonemu odbiorcy bez przedłożenia oryginału B/L.

Morski List Przewozowy – wprowadzenie

Morski list przewozowy (czasami określany również jako Express Release) to dokument wydany przewoźnikowi przez nadawcę w zamian za ładunek.

Pod wieloma względami morski list przewozowy jest identyczny z konosamentem, ale w kilku istotnych kwestiach dokumenty te różnią się od siebie. Poniżej zajmiemy się tymi różnicami.

Morski List Przewozowy – funkcje

Morski List Przewozowy ma dwie funkcje:

1. Dowód umowy przewozu
2. Pokwitowanie odbioru ładunku (między przewoźnikiem a nadawcą)

Jak widzisz, funkcje morskiego listu przewozowego są podobne do funkcji konosamentu, jednak w przeciwieństwie do B/L, morski list przewozowy nie działa jako „dokument tytułu własności”, co ma znaczącą różnicę.

Brak funkcji „dokumentu tytułu własności” oznacza, że ​​morski list przewozowy jest jest niezbywalny. Oznacza to, że przewożony ładunek nie może zostać sprzedany w trakcie tranzytu. Towar może zatem zostać wydany tylko określonemu odbiorcy wyznaczonemu przez nadawcę. Jeżeli nadawca chce zmienić swoje instrukcje, wszelkie takie żądania muszą być złożone na piśmie i zależą od akceptacji przewoźnika.

W związku z tym nie wymaga przedstawienia morskiego listu przewozowego przewoźnikowi w celu wydania ładunku. Jednakże, ponieważ ładunek może być dostarczony tylko do odbiorcy – określonego przez nadawcę, i tak staje się to nieistotne. Niemniej jednak przewoźnik jest nadal zobowiązany do sprawdzenia tożsamości odbiorcy przy dostawie, Odbiorca musi zatem udowodnić swoją tożsamość, aby odebrać przesyłkę.

Kiedy Morski List Przewozowy jest używany?

Morski list przewozowy jest używany zamiast konosamentu zazwyczaj, gdy odbiorca zapłaci za towary z góry, tj. zanim towary zostaną wysłane. Ponadto wiele transakcji odbywa się na podstawie morskich listów przewozowych, gdy odbiorca ładunku jest już znany nadawcy, na przykład w przypadku wysyłki między powiązanymi przedsiębiorstwami lub jeżeli istnieje duże zaufanie między nadawcą a odbiorcą.

Morski List Przewozowy jest również często korzystniejszy, gdy nie przewiduje się przeniesienia tytułu własności (sprzedaży) ładunku podczas tranzytu (wymaga to oryginalnego konosamentu). W ten sposób towary są wysyłane bezpośrednio do wyznaczonego odbiorcy i nie ma potrzeby, aby ładunek został „zwolniony”, ponieważ żaden tytuł własności nie jest przekazywany przy użyciu morskiego listu przewozowego. Pozwala to zaoszczędzić znaczną ilość czasu spędzanego na papierkowej robocie, a także na wydatkach spedycyjnych.

Konosament czy Morski List Przewozowy – co jest najlepszą opcją dla mnie?

Podstawową cechą rozróżniającą konosament od morskiego listu przewozowego jest fakt, że B/L jest „przechodni”, a morski list przewozowy nie.

Z naszego doświadczenia wynika i w naszej ogólnej opinii, 95% nabywców transportu, którzy korzystają z naszej strony internetowej do importowania towarów, może skorzystać z morskiego listu przewozowego zamiast z konosamentu. W dalszej części podsumujemy dlaczego.

Przedsiębiorstwa korzystające z usług Transporteca to zazwyczaj małe lub średnie firmy i są zazwyczaj nowe w świecie żeglugi lub mają ograniczone potrzeby w zakresie importu.

Dlatego podczas importu, nasi klienci zwykle:

1. Płacą za towary z góry
2. Nie muszą sprzedawać swoich towarów podczas tranzytu

Jeśli dwa powyższe kryteria są spełnione, to konosament traci swoją zasadność i naprawdę nie jest konieczny. To dlatego, że B/L zapewnia, że ​​płatność za towary zostanie odebrana przed dostawą, a także, że towary będą dostarczane prawowitemu właścicielowi towarów (gdyby tytuł własności przeszedł w czasie transportu).

Morski list przewozowy jako alternatywa dla oryginalnego konosamentu  w tym przypadku znacznie uprości proces, tj. Unikniesz kosztów i kłopotów związanych z dostarczeniem oryginalnych dokumentów. W związku z tym zawsze zalecamy wysyłanie ładunku przy użyciu morskiego listu przewozowego.

Jeśli Twój dostawca nalega na wystawienie oryginalnego listu przewozowego, a Ty nie planujesz sprzedaży towarów w trakcie transportu, zalecamy, abyś poprosił go o wydanie teleksu, co ponownie spowoduje, że dokumenty i proces przesyłania dokumentów stanie się dużo prostszy.

Podsumowując, morski list przewozowy jest prawie zawsze wybierany przez naszych klientów – jeśli zapłacą za swoje towary przed wysyłką, a także, jeśli są ich odbiorcami, tj. w trakcie rejsu nie nastąpi przekazanie tytułu własności towarów.